Emotionaliteit van zeventiende-eeuwse toneelstukken

Ick volghunaer terstont, dus gaet ghy haestich voor,Mopsus . Wat sal Felicia nu doen, die arme sloorAlpho. Toomt uwen beck.... laet van Felicia nu swijghenMopsus Jae comt sy door den druck noch gheen misval te crijghen,Alpho. Wel hoe gaet sy dan groot? spreckt; ghy en plompen kloenMopsus Mijn Heer, k en wetet niet, t'is quaet om goet te doenHet comter dickwils van, wanneer men in het donckerVeel vryicheyt ghebruyckt, toch ick peys dat Me-jonckerHeeft suyverheyt belooft, Alphon. hout uwen ratel beck,Hoe ismen staegh ghequelt met eenen sot oft geck.binnen.

Vijfde Uyt-comen.Den Keyser Adolphus, Romanus Ambassadeur, Iulius,Atrastes, en Henricus, Edelmans, met den Secretaris.Adolp. T'Is wonder dat een man sijn selven laet verwinnenAls maer een cleyne lust spelt in sijn swacke sinnen,Wat cander stercker sijn als liefde, die den menschBedwinght, en toomt den wil naer haeren eyghen wensch.De liefde set niet aen, hoe sterck, gheleert en maghtighHaer lusten sijn soo groot, soo vinnigh en soo crachtighDat niemand segghen can dat liefd gheen macht en heeftDat liefde aenden mensch gheen quellinghen en gheeft.Dit voelden ick ghenoegh door Venus minne schichtenSoo haest ick maer den schijn van Venus mocht besichten,Iae, Venus segghen magh soo haest haer wesens beldtHeeft met vermaeck en lust in mijn ghedacht ghespelt,Toen costick dagh noch naght mijn fiel met ruste voedenMaeraesden mijn teer hert met een beanxt vermoeden,Om een schoon vrou alleen die my nu heeft ghesteltDoor liefde inden bandt van haer seer sterck ghewelt

Besorght mijn gelt weerom,Alphonsus. Gy doet my tranen stortenbinnen.Adieu, verdwijnt ghy soo, die my des' blijschap gaff:Mopsus Het is Felicia docht ick van eersten aff,Alphonsus. Siet wat de liefde doet, die gheene moyt sal sparenOm eens te sien het eynd' van al haer wedervaren,Ick trock dan weer te rugh midts dat my gelt ontbrecktDe wanckelbaer Fortuyn heeft hier al veel ontdeckt. binnen.

Derde uyt-comen.Henricus Coninck van Enghelandt met sijn Edelieden.

Veranderingh van tijdt voed' veele diepe sorghenWaer onder groot ghepeys en onrust leydt verborghen,De twijfelingh van gheest die wentelt inden sinEn hoe ick voorder denck de vrees die isser in,Den duytschen Adelaer seynt mysoo veel ghesantenOm mijn Thebasile, ick sien van alle cantenEen groot ghewoel van volck die niet en wenschen, danTe sien dat sy Adolph had voor haer wettich man,Tot rust van mijne Croon, die hy my op doet vraeghenSchoon teghen haren danck, vermits sy alle daghenNemtuyt stel, en daer by dit groot gheluek ontseytHet gen my droefheyt baert Jae niet als swaricheytSal gheven aen mijn hert, wilt sy noch langer blijvenBy haer hertneckicheyt; I. Edelman. Die moeten wy verdrijvenMet alle soeticheyt en segghen dat den RaetVan t'hoff haer weygheringh, al veer te boven gaet,Den Raedt is daer de eer des Coninghs aen moet hangenDen Raet can veel gheluck benemen en ontfanghenSoo hy wordt inghevolght, dus wordt hy rijp bedachtEen jemandt van den raet gheluck oft voor-deel wacht,

Thebasile. En sien uyt u ghemoet dees droeve maer te drijvenGhetrouwheyt is een deught die veel schoon lessen leertEen onghetrouwen gast en is gheen weldaet weert.Romanus met 2. Edelieden uyt.Romanus. Fonteyn van onsen gheest die t'herte hebt besponghen.En in het diep ghemoet des Keysers min ghedronghen,Den tijdt die cort al seer om baest met folle seylTe loopen inde Zee met groote vreught en heyl.O enghelijcke schoont, ick kom my hier verstoutenOm met haer Majesteyt van liefde wat te kouten,Midts dat de blijde uer van ons vertreck seer naecktWaer naer den Duytsen Vorst met groot verlangen haeckt,Om u, die leyt alleen in sijne siel begravenDie als een seyl steen treckt naer u de aertse gaven.Ofschoonheyts dagheraet, ghenoegh aen ons bethoontDat u hert van 't ciraet der deughden wort bewoont.Thebasile. Ey en slateert my niet, wilt stadich daer van swijghenTot dat wy meerder stoff en reden daer toe crijghen.Seght my hooghmoghend' Heer uyt eenen rechten grondtOf ghy oock in dit landt eenichsints aerden condt.Romanus. Ghenadighe Princers, wie sou toch moghen claeghenOver een landt en locht die uwe deughden draeghenSoo haere Majesteyt belieft, met u verloffWy sullen saem ons gaen vertreden in het Hoff,En breeder van u vraegh in d' eensaem plaetsen hand'lenWant ick ben aenghelockt om weynigh tijdt te wand'len. binnen.

Vijfde uyt-comen.Alphonsus en Mopsus ghecomen in Enghelandt. uyt.

Het vlugghe Pluym ghediert, als Swaluw, OyevaerDoor't winters nortsich weer, vertreckt van jaer tot jaer,

Arbeyder. Ick segh u laet my gaen en wilt mijn hooft niet brekenWant ick nu draeghen moet dat ick my schiet beschijt,De Schepen steken aff, het is veel meer als tijt,Ghy comt hier mijnen wegh met u ghevraegh verhind'ren,Mopsus Men sou hier desen vent wel in sijn eer vermind'ren.Alphonsus. Vrint, ey seght my eens wie dat met den Keyser trouwt:Arbeyder Ick segh Thebasile sy sijn al langh ghehouwt.Alponsus. Thebasile eylaes, hier ben ick in veel vreesen.Wat raet om nu mijn hert van liefde te ghenesen.....Ey my wat droeve maer heb ick aldaer ghehoortIck mocht gheruster sijn waer ick op Zee versmoortMopsus Mijn Heer den vent is sot wat wilt ghy hem gheloovenAlphonsus. Neen, dese tijdingh sal noch mijn verstant beroovenEylaes mijn hert sluyt toe door dese droeve maer,Mopsus Sotten en cleyn kinderen die segghen dickwils waer:Alphonsus. Sa gaen wy naer het Hoff wat breeder daer naer taelen.Ick vrees noch met de doodt dees quellingh te betaelen.binnen.VERSCHOONINGHHet triomphantelijck vertreck van Thebasile naer Duytslandt.

Derden handel.Eerste uyt-comen.

Romanus met het heel Haff wt.

Romanus. Ghenadighe Meesters, de Zee is naer den LustEn wensch, seer stil en kalm, ghestelt in volle rustOm samen t'Scheep te gaen met een ghewenst verblijden