Emotionaliteit van zeventiende-eeuwse toneelstukken

verwonderingh dat Felicia haer soo bedroghen hadde, middeler tijdt hem doende verstaen dat tot haer leet de comste te laet quam ende datse nu van juweelen versien was, omdat niemant hun secreet sou bemercken, is vertrocken, berispende op de reys Felicia, ghedurich (die sy meynden een man te wesen) over haer vals bedroch, die haer soo geestich wist te verschoonen datse even wel inde gratie bleef. Alphonsus vol droefheydt, druck en lijden bewandelt de straeten van Londen met duysent suchten en becommernissen, besproyende de steenen met sijn traenen waer door hy sijn selven dickwils meynden het leven te benementen waer dat het Mopsus sijnen knecht belet hadde. Dit soo eenighen tijdt gheduert hebbende, en sijn liefde tot Thebasile niet connende uyt den sin setten als versuft door het vrempt voorgheval dat hem overkomen was, nempt voor met sijnen knecht maer Duytslandt te trecken, om sijne wanhopende min door het ghesicht noch meer te voeden de welcke hy voor het hert niet en cost uytwercken, en dat hy oversulckx sijn selven sou troosten met ondertussen Thebasile noch eens te sien en alsoo liever eenen Venus Martelaer te sterven als de selve door een gheduerighe afwefentheydt te moeten derven. Siet hoe vrempt dat alles op sijnen tijdt gheschickt wordt en hoe wonder dat de liefde de sinnen vanden mensch can draeyen en weerdraeyen, verlichten en beswaeren.Als Adolphus den Keyser met Thebasile nu ghetrouwt was, en dat hy haer alle vreught en tijdts-ghenucht socht aan te doen met balletten, bancketten, jaegerijen en andere princelijcke plaisteren te vergunnen soo isser op-gheresen een haetelijcke belgh-sucht oft jalosie tusschen den Edeldom uyt oorsacck dat Thebasile te veel werckx maeckte van Felicia die in mans cleederen was en voor een en man werdtaenghesien, dat twee gheapposteerde fielen hunnen eedt bieden van de Keyserinne met Felicia te hebben sien leven in overspel, d'welck van den meesten Edeldom bevesticht sijnde, worden alle twee met den hals ghenomen en de Keyserin ghedoemt om t'hooft voor de voeten gheleyt en Felicia buyten het Hof aen eenen boom verworght en van de beesten geten te worden. T'is gheschiet als twee Scherp-Rechters met Felicia int bosch besich waeren om te verworghen dat Alphonsus met sijnen ghemelden knecht aldaer ter goeder uer voorby compt en hoorende het ghejammer, ghekrijs, ghesecht en ghekerm van Felicia dat hy oordeelt een vrouvven stemme te wesen heeftse sonder te kennen kloeckmoedelijck verlost en de selve van den boom en de oogen, die met eenen sluyer bedeckt waeren, ontbonden hebbende sach tot groote verwonderinghe dat Felicia was die haer oock met reden verwonderde over het vrempt voorgheval en miraeckeleuse verlossinghe. Hier over synsy samen ghetreden naer het Keysers Hof terwijlen de Iustitie besich was om de Keyserin te gaen onthalsen, die als een onnoosel lammeken verblint voor het sweert knielde, verwachtende alle ooghenblicken den slach inde teghenwoordicheydt van den Keyser en het heel hof, alwaer Alphonsus d'onrecht

HERSELDE

VERSCHOONINGHDaer het Hoff is op de Jaght.

Derde uyt-comen.Romanus.Rom.Myn hert is noch verschrickt als ick denck op het huylen Des Wolfs, en op 't ghewelt der lanck-tandighe Muylen, Van al de Swijnen die met eenen wreeden smeet Vernielden menigh Brack, jae schier met eenen beet Mijn Peert hadden ghevelt, maer soo ick in het schieten Een treften reght in d'oogh, begost hun te verdrieten De moeyt van het ghevolgh,1. Edelm. Eck schoot met mijnen schicht Een Hert reght in het hooft, dat t'punt door het ghesicht Weer uytquam, en daer naer soo hebben mijne Honden Den Hert soo wreedelijck verscheurt ende verslonden, Dat soo ick niet by tijdt en had daer by gheweest Sy hadden t'in hun maegh,2. Edelm. Daer was ick voor bevreest Als ick het selve sagh, Adolp. T'is tijdt dat wy vertrecken Want sulcken slavernij sou appetijdt verwecken.3. Edel.T'ghebieden raeckt den Vorst wy sijn bereet altijdt Ghemerckt u Majesteyt ons opper meester sijt, Rom.Gaet draeghet Wildt naer t'Hoff ick ben vermoeyt van Jaeghen Door 't loopen over t'velt om swijnen te verslaeghen,Adolp.De moyt en valt niet swaer in allen het bejagh Wanneer men eenigh wilt can brenghen voor den dagh, Die winst behaeght my seer, wat hebben wy ghevanghen Daer mijne Keyserin sal ivrigh naer verlanghen, Gheleghentheyt die dient van stonden aenghevat

Dus sal ick hun die aendeden dese quael In u ghesicht terstont het leven doen benemen En u onnoselheydt met nieuwe Diademen vol Perels en Ghesteent doen croonen liefste sielVergheeft dan mijne schuldt die voor uw voeten knielThebas: Ick sien ten was gheen schuldt die u oyt cost belasten Maer 't was de rechte schuldt van des'twee slimme gasten Adolp: Al die voortaen van u sal hebben quaet vermoet Dat sal hun costen 't hooft en leste druppel bloet

2 Edelmans ghelijck: Dat leeft de Keyserin, en sterven die betichten Haere onnoselheydt Verraders: Ach wilt de straf verlichten Wy kennen onse schuldt Adolp: Verlichtingh geef ick niet Die aen d'onnooselheydt beswaeren met verdriet

VERSCHOONINGHDaer de valsche betichters en verraders werden al levendich verbrandt

NAER-REDENCupido.

Al moet men door 't versoeck der liefde quellingh lijdenDe winst op 't lest nochtans, can 't herte weer verblijdenGheen moyt en dient ghespaert, als inden lossen sin Ghewortelt is de cracht van een oprechte min Soo als ick heb gethoont door al mijn minne straelenDie ick verscheydentlijck laet inde sinnen daelenWant schoon en teer ghemoet is als een stael soo hert Ick maeck dat door mijn vier als wasch ghesmolten wert Als maer een trouwe min stets wilt hert-gunstigh blijven Ick can een straf ghedacht tot wederliefde drijven