Emotionaliteit van zeventiende-eeuwse toneelstukken

INHOUDT.ALphonsus Grave van Barcelona op d'Engelse kusten aenghelandt, en sijn saecken in't Hof verricht hebbende met den Coninck Henricus, alwaer hy eenighen tijdt sijn verblijf hadde, vervalt in swaere minn' op des selfs Dochter die ick noem Thebasile met de welcke hy de vrijagie soo veer vervoordert datse hem tot onderpandt van haer wedermin en vast beloofde trouw, gheeft eenen costelijcken diamant-rinck, die hy mede draeght naer Spanien op hope om daer naer met Thebasile te vereenighen, d'welck gheschiede met sulck eenen secreten toestel datter niemandt van en wist. Het ghebeurt dat Thebasile eenighen tijdt naer het vertreck van haeren beminden ghehouwelijckt wordt met den Coninck van Bohémen waer door dat sy (schoon teghen haeren danck) haer eerste liefde aen d'een sijde moest stellen, middeler tijdt is t'selve aen Alphonsus in Spanien vercondtschapt, den welcken als rasent ghevoedt met vinnich spijdt sich ghenootsaeckt vindt int' ghedult te troosten en wederom sijn eerste Meestersse by naem Felicia een edel Graven dochter te gaen besoecken die hy langh te voren bemindt en om de liefde tot sijn afghevallen Thebasile verlaten hadde. T'is gheschiet dat Felicia (desen handel in't heymelijck achterhaelt hebbende) haer greensints van Alphonsus en wilde laeten bewillighen bedenckende den lichtveerdighen aert van sijn onghetrouwicheyt die nochtans niet af en liet alle ken-teeckenen van liefde in te spannen om haer te beweghen en sijn selven van sijn onghestadicheydt te verschoonen, Felicia (niet teghenstaende haer nortsicheydt en gheveynsde afkeericheydt ) was evenwel op hem in liefde verslinghert (al en liet sy't niet blijcken) gheveynsende haer bysijn aen Alphonsus niet te willen vergunnen, die gheduerich volhert en als hulpeloos blijvende scheen in sijn hope te verswacken, doch door ghetrouwe volherdinghe het Jae-woordt becomen hebbende, en sijn selven Felicia voor sijn tweede siel toeschrijvende die nu overwonnen was en haer woordt ghegheven hadde crijght eenen brief uyt Engelandt van Thebasile hoe dat sy (midts de doodt vanden Coninck van Bohemen) was een weduwe sonder kinderen ende Erfghenaem van het Rijck, bereedt om haer voorighe liefde te voltrecken en met Alphonsus te trouwen soo wanneer hy aen niemandt anders verlooft en was, wachtende met verlanghen naer sijn overcomst. Dit clonck soo soet in sijn ooren dat hy inder haest uyt een blinde onghestadigheydt van sinnen verandert met een vast voornemen om Felicia te verlaeten die hy nochtans sijn woordt ghegheven hadde en niet en overde als de bevestinghe van trouw, toch bedenckende d'onneer die daer uyt mocht spruyten gaet te raden by eenen waerseggher die ick noem Taurinus sittende besich met sijn tooverkunsten uyt te wercken, vergheselschapt met veel bleecke schimmen die aldaer in overvloedt waeren monsterende tot sijn overgroote schrick en vrees, enhet hol wat naerder inghetreden sijnde meynde dat hy was inden mondt van Aver-

nus om hellewaerts te daelen ontrent den jammerpoel by de gelieven (die uyt wanhopende minne sich selven het leven benomen hadden) daer bejeghent hem Taurinus hem als toornich aensiende, meynde van de spoocken ontijdich wechgheruckt te worden, maer ten lesten versterckt sijnde, ende de reden van fijn stoute incomst verclaert hebbende was verwondert dat Taurinus de secreten van sijn avonturen soo wel uyt een seker gheweten wist te segghen, en sonderlijck dat Felicia op het lest noch sijn vrouw souw wesen schoon hy de selve scheen te vluchten en meynde vast te gaen om Thebasile te trouwen, evenwel dit niet gheloovende en den waerseggher wantrouwende treckt met sijnen knecht Mopsus heymelijck over zee naer Enghelandt daer hy van Thebasile verwacht wordt, Felicia ondertussen t'selve verstaen hebbende, en kennende de cracht van haer liefde die sy Alphonsus toedroegh, nempt voor, hem in mans cleederen te volghen haer betrouwende op den tijdt en het gedult, des anderen daeghs heel vroegh als den dagh aenbrack, en het bedauwde cleet des duystren nachts gheschoven was, en dat de sonne straelen d'aerde begosten te lichten is met Nimus haeren ghetrouwen knecht (waer mede sy wel over een droegh) sittende alle beyde als Ridders te peerdt over het landt vertrocken, niet anders op den wegh praetende als van het braef opsicht en oorloghs dapperheydt daer Alphonsus mede begaeft was, verfoeyende des selfs wanckelbaeren aert, met hope dat sy hem den wegh sou af-snijden en sijn drieftich voornemen beletten, quam by gheval in't ghemoet eenighe Torcken, die met een cleyn bootjen ghelandt waeren, hebbende met den anderen twee ghevanghen slaven die sy veylden om te vercoopen, te weten Alphonsus en Mopsus sijnen knecht aen een gheketent, uytgheschudt en half naeckt de welcke seer ongheluckich op zee in hun handen ghevallen waeren, d'welck nochtans maer een beghin en was vande ellenden die Alphonsus over het hooft honghen, ghelijck Taurinus hem voorseyt hadde, die niet en dede als jammeren, suchten en kermen tot dat Felicia medoogen creegh om hem met den knecht te verlossen ghelijck sy ghedaen heeft haer gheveynsende oft sy Alphonsus niet ghekent en hadde onder de ghelofte die hy haer dede van wederom te doen gheven t'ghene sy voor sijn rantsoen betaelt hadde, en is alsoo met sijnen knecht wederom naer Spanien ghekeert met eenich teir-gheldt dat Felicia hem mede gaf om door den noot niet verdruckt te worden, en alsoo onbekent (ghelijck d'een en d'ander sich gheveynsde) van malcanderen ghescheyden sijnde, soo ist ghebeurt dat Felicia binnen Londen in Enghelandt aenghecomen is, alwaer sy naer eenighe daghen hadde ghehoort hoe dat Thebasile ten houwelijck versocht werdt van den Keyser Adolphus, den welcken tot dieneynde aldaer hadde ghesonden eenen Ambassadeur om de selve te bewillighen, ghelijck den heelen Engelsen Raedt goet vont toe-te-stemmen, maer Thebasile dit versoeck verscheyde reysen afgheslaeghen hebbende en haer selven daer toe niet willende te verstaen gheven tot verwonderingh van alle de Hovelinghen die niet en wisten op wie haer secrete

veerdicheyt heeft ontdeckt ende d'onheluckighe doodt van Thebasile belet, bewijsende dat sy onnoosel was van het opgheleyt misdaet des overspels uyt reden dat die daer sy mede beschuldicht wert selfs een vrouw-persoon was en oversulckx de leughenen achterhaelt sijnde, sijn de Verraders veroordeelt ter doot om levende verbrandt te worden, Thebasile wederom tot vreught van het heel Hof op den throon ghestelt, en Alphonsus met Felicia ghetrouwt.

Waerheydt baert nijdt.--------------------------------VERTHOONDERS.Alphonsus Grave van Barzelona.Mopsus sijnen Knecht.Taurinus Waer-seggher.Felicia Edel Iouffrouw.Thebasile Dochter van Henricus en Coninginne van Bohemen.Nimus Knecht van Felicia.Eenen Boer.Eenen Torcksen Schipper.Sultan eenen Torck.------------------------Adolphus Keyser.Henricus Coninck van Engelant.Romanus Ambassadeur.Atrastes. Iulius. Eduardus. Carolus. } Edele.Twee Pagien.Twee Hellebaerdiers.Amurathes eenen Torck.

HET THOONEEL.Wordt eerst verthoont in Bosschagie.